In 2021 telde onze brandweerzone nog 412 vrijwilligers. Brandweervrijwilligers en vrijwillige ambulanciers. In 2024 zijn er dat nog 384. Het aantal vrijwilligers daalt met andere woorden gestaag. Dat blijkt uit cijfers die ons raadslid Frank Paumen opvroeg op de gemeenteraad van 19 april 2025.

De brandweer komt weinig ter sprake op de gemeenteraad van Maaseik. Te weinig eigenlijk. Eén en ander zal natuurlijk te maken hebben met het feit dat de brandweer geen puur gemeentelijke bevoegdheid meer is maar dat men tegenwoordig werkt in zones. De brandweer is zo niet meer alleen van Maaseik maar ze is opgegaan in de brandweerzone Oost-Limburg die 8 brandweerkorpsen bevat. Fysiek op ons grondgebied bevindt zich wel nog de post Maaseik.

Geen eigen korps meer

Cru gezegd hebben we geen gemeentelijke zelfstandig korps meer. De post in Maaseik is direct verantwoordelijk voor Maaseik, Neeroeteren, Opoeteren, Kinrooi, Kessenich, Ophoven & Molenbeersel. Bree bevindt zich in een andere brandweerzone. De zone ‘Noord-Limburg’. De huidige zone’s liggen sinds 1 januari 2015 vast. Daarvoor werkten we met prézones, en in de hele oude tijd hadden gemeentes zelf het ‘brandweerheft’ in handen. Wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van onze brandweer raden we het boek ‘Vurig verleden’ van Brandweerkapitein Karel Van Severen aan.

Gemeentelijke dotatie is €1.028.828

Dat de gemeente geen eigen brandweer meer heeft zorgt dat het gemeentebestuur wat verder is komen te staan van de organisatie. Als we zelf geen ‘brandweerthema’s’ op de agenda van de gemeenteraad plaatsen hebben we het daar omzeggens slechts over de toekenning van de gemeentelijke dotaties aan de zone. Dat werkt tegenwoordig met een verdeelsleutel waar elke gemeente een deel moet betalen aan de zone. Voor Maaseik is dat deel vastgelegd op 7,22%. In 2025 goed voor €1.028.828. Dat werd besproken op de gemeenteraad van 3 februari 2025.

Dag van de brandweer

Op 4 mei jongstleden vierden we de dag van de brandweer. Naar aanleiding daarvan verscheen er een artikel in de gratis krant De Zondag. De krant berichtte dat het aantal vrijwilligers in Vlaanderen bleef dalen. ‘In vergelijking met 4 jaar geleden moet de brandweer het nu doen met 470 vrijwilligers minder’. Relatief een daling van 6%. Significant en beangstigend want onze brandweer staat of valt met die vrijwilligers. Dat is zo voor elke zone in Vlaanderen. Uiteraard is het aantal vrijwilligers dat nodig is per zone verschillend. Verstedelijkte dichtbevolkte gebieden hebben andere noden dat dunner bevolkte plattelandsgebieden (al zijn er in Vlaanderen nog maar weinig dunbevolkte gebieden meer over).

Vlaams Belang vraagt de cijfers op

In ieder geval zag onze fractie in het bericht een reden om de brandweer nog eens prominent op de agenda van de gemeenteraad van 19 mei 2025 te plaatsen. Het is namelijk niet omdat we nu in zone’s werken dat we als gemeente niet de vinger aan de pols moeten houden. Als morgen, pakweg de Maas weer eens overstroomt, zijn we blij met elke seconde aandacht die we vandaag aan onze brandweer schenken. Dus heeft ons gemeenteraadslid Frank Paumen de laatste cijfers opgevraagd.

Zelfde trend als in heel Vlaanderen

Uit de antwoorden die Paumen kreeg blijkt dat de hele zone 384 vrijwilligers (brandweer en ambulance) had in 2024. Maar, in 2023 waren er dat nog 401, in 2022 405 en in 2021 nog 412. Sinds 2021 daalt het aantal dus. In 2020 echter was er een stijging. Volgens onze burgemeester was die tijdelijke stijging toe te schrijven aan een grote campagne om vrijwilligers aan te trekken van de brandweerzone zelf. Met andere woorden, campagne voeren werkt. Met de bouw van enkele nieuwe kazerne’s, en de renovatie van de kazerne van Maaseik, kijkt de zone naar 2026 om opnieuw zo een campagne te lanceren.

Nog geen alarmerende terugloop in post Maaseik

De brandweercommandant, naar aanleiding van onze vragen daarover op zijn beurt geïnterpelleerd door de burgemeester, ziet geen alarmerende terugloop in onze post. Wel zegt hij dat het door de toegenomen eisen die men stelt aan vrijwilligers niet meer zo gemakkelijk is om mensen aan te werven. Lokaal maakt men zich blijkbaar toch ook wel wat zorgen over het dalende aantal vrijwilligers vandaag, en de verwachtte moeilijkheden naar de toekomst toe. Daarom heeft men in april 2025 in de schoot de lokale post Maaseik, een speciale werkgroep opgericht. Vanaf de tweede helft van 2025 moet deze werken aan een campagne om vrijwilligers aan te trekken.

Als het goed is, zeggen we het ook

Tot slot nog dit, de burgemeester heeft op eigen initiatief de vragen van ons gemeenteraadslid aangegrepen om de algemeen directeur van de gemeente de opdracht te geven om de gemeenteraadsleden het laatste jaar verslag van de brandweerzone toe te sturen. Het moet gezegd dat ons dit wel bevalt. Er is weinig verschil tussen het vorige en het huidige gemeentebestuur. Behalve dan de stijl van de burgemeester. De huidige deelt duidelijk wat vlotter en wat liever informatie. Zo hoort het dus.